It takes a village

Noaberschap: het vergeten vangnet

Een nieuw begin in Haarlem

Deze uitspraak ‘It takes a village to raise a child’ is er momenteel een die je constant om je

oren geslingerd krijgt. Toen ik voor de eerste keer moeder werd, was ik mij hier in eerste instantie niet zo van bewust.

Mijn man en ik woonden in Haarlem. Daar waren we na onze studie blijven hangen. We hadden allebei een leuke baan, een druk en heel gezellig sociaal leven, veel vrienden en kochten een mooi nieuw huis in een hofje met allemaal starters. Ons geluk kon niet op, toen wij in 2017 in verwachting raakten van onze dochter.

De realiteit van het ouderschap

Hoewel het oermoedergevoel direct door mijn aderen ging, had ik op dat moment nog geen idee hoe het ouderschap mijn beeld van de plek waar ik woonde — en dan vooral het communitygevoel — zo belangrijk zou gaan maken. In eerste instantie bleef ik daarom ook gewoon vijf dagen werken. Mijn man en ik stemden onze roosters op elkaar af en voor de uren die wij niet zelf konden opvangen, vonden we een geschikte kinderopvang. Gelukkig woonden we dichtbij Schiphol, want daar konden ze ook buiten kantooruren opvang bieden. Dat was met onze banen, die ook veel avond- en weekenduren vroegen, wel zo handig.

Toen onze dochter geboren werd, gingen we hier dan ook heel onwetend in. Ik had me supergoed voorbereid op de bevalling, die daardoor echt fantastisch was. Maar ik had eigenlijk geen idee hoe het ouderschap zou zijn.

Onze ouders, die aan de andere kant van het land woonden, wilden heel graag een band opbouwen met hun kleindochter. Zij spraken daarom af om om de week een dag op te komen passen. De ene week mijn ouders, de andere week mijn schoonouders. Hiervoor reden ze dan een kleine twee uur heen en twee uur terug. Een hele opgave, maar ze deden het met liefde.

En wij zetten onze schouders eronder. We hadden zo lang uitgekeken naar het ouderschap, nu moesten we ervan gaan genieten!

Leven langs elkaar heen

Maar het trok toch een veel zwaardere wissel dan wij ons hadden kunnen voorstellen. Doordat ik vaak pas na twaalf uur thuis kwam van mijn werk en dan alle nachtvoedingen deed, terwijl mijn man 's ochtends al vertrokken was als wij opstonden, was slaap iets waar ik stelselmatig te weinig van kreeg. Door onze werkroosters en uren buiten kantoortijden om, zagen mijn man en ik elkaar maar één dag in de week. Op maandag, als we beiden vrij waren.

De andere dagen belden we elkaar. Als bij mij de theatervoorstelling begonnen was en mijn man onze dochter had opgehaald van de opvang, dan namen we even samen onze dag door. Als ik dan weer thuis kwam, sliep hij al. En zo gingen de maanden voorbij. Aan het eind van de zomer barstte de bom. Was dit nu waarom wij zo hadden uitgekeken naar het ouderschap?

Terug naar Twente

Het moest anders... Maar het duurde nog even voordat ik voelde: wij moeten terug naar Twente. Vanaf het moment dat ik moeder werd, wist ik dat ons kindje nog zo puur natuur was. Dat ik haar het liefst alles zo natuurlijk mogelijk wilde aanbieden. Borstvoeding op verzoek, samen slapen, Rapley-methode voor de eerste hapjes, veel dragen en heel bewust reageren op wat zij ons aangaf. Maar als je dit als topprioriteit maakt, dan wordt het echt op je tenen lopen als je daarnaast alle ballen in de lucht moet houden die het leven in Haarlem op dat moment van ons vroeg.

Dus de knoop werd doorgehakt. We verkochten ons huis en gingen een nieuw avontuur aan. Terug naar onze Twentse roots. Dichterbij familie, maar óók terug naar het noaberschap.

Wat is noaberschap eigenlijk?

Dit eeuwenoude ritueel werd van generatie op generatie doorgegeven. Het betekende dat je wist voor welke noabers (buren) je klaar moest staan in alle levensveranderende omstandigheden. Dit noaberschap is sinds de individualisatie van de maatschappij minder concreet geworden, maar het zit hier nog steeds in het DNA van de mensen. Naar elkaar omkijken. Met elkaar leven. En elkaar bijstaan.

Het is nog niet eens zo lang geleden dat dit vanzelfsprekend was. Mijn ouders, die beiden op het platteland geboren en getogen zijn, hebben dit als kind echt nog zo ervaren. Hier draaide het om de sociale verhoudingen in hun leefgemeenschap. Of zoals op de website noaber.nl zo mooi staat:

Naoberschap is een sociale verhouding, vaak binnen een kleine en/of boerengemeenschap. Het houdt in dat men naar elkaar omkijkt, voor elkaar klaarstaat en elkaar bijstaat met raad en daad. Een oogje in het zeil houden. Elkaar een schouder bieden als dat nodig is. Een praatje maken. Oprecht geïnteresseerd zijn en de helpende hand uitsteken.

Daar krijg je mee te maken als je nieuw in een buurt komt wonen en je je noabers 'neugt' (uitnodigt) om kennis te maken. Maar ook staan ze voor je klaar als je te maken krijgt met rouw of ziekte, ze plaatsen een boog met bloemen als je trouwt of een ooievaar in je tuin als je kindje geboren is. Ook dan bieden ze een helpende hand en kijken ze naar je om.

Terug naar samen

En dan is het toch gek dat we deze gemeenschapszin in onze huidige maatschappij zo verloren zijn. Dat zoveel ouders zich eenzaam voelen en denken dat alleen zij verantwoordelijk zijn voor het grootbrengen van hun kroost. Maar zo is het van nature niet bedoeld. Ik geloof ook echt dat we hier weer naartoe terug mogen bewegen. Zodra we inzien dat onze huidige manier niet meer houdbaar is, pakken we gewoon weer terug op hoe we het van nature zouden doen. Ik kijk er in elk geval heel erg naar uit. En ik wens dit ook iedere (aanstaande) ouder toe. Want het is zó fijn om te voelen dat we met z’n allen verantwoordelijk zijn voor het voortbrengen van de volgende generatie.

Zonder kinderen geen village

Daarbij is de uitspraak ‘it takes a village to raise a child’ eigenlijk veel te eenzijdig. Want wat is 'the village' zonder onze kinderen? Gelukkig wordt er in ons dorp Diepenheim veel aandacht besteed aan de jongste inwoners. Ik heb hier dan ook een hele fijne jeugd gehad en veel kansen gekregen om mezelf te ontwikkelen op mijn eigen manier.

Heimland en noaberschap

Dit weekend vindt hier het leukste festival van Twente plaats: Heimland Festival. Het land waar je thuis komt. En dat is precies hoe Diepenheim voor mij voelt. Het thema van dit jaar? Noaberschap in al haar kleuren. Heb je aanstaande vrijdag, zaterdag of zondag nog niets te doen? Kom dan zeker een kijkje nemen en neem je kroost mee! Het zonnetje laat zich gelukkig weer zien en het programma belooft veel goeds. Wie weet zie ik je daar!

Wil jij je ook gedragen voelen tijdens deze bijzondere levensfase?

In het programma Relaxed bevallen vanuit Regie kijk je niet alleen naar hoe je de bevalling kunt voorbereiden, maar sta je ook stil bij wie jij om je heen wilt hebben — vóór, tijdens én na de geboorte. Want een sterk geboorteteam en een liefdevolle bedding in de kraamtijd maken een wereld van verschil. Lees meer of meld je aan via mijn site: Relaxed bevallen vanuit Regie - het programma.